Geen pijn meer

Ongelooflijk veel dank aan Anouk, voor haar toestemming om haar prachtige, ontroerende song “I don’t wanna hurt” te gebruiken voor onze spot.

Our deepest gratitude to singer/songwriter Anouk for allowing us to use her magnificent and moving song “I don’t wanna hurt”.

   

De pijn van werkdieren zichtbaar gemaakt via een pijn-app.

Dierenarts Thijs van Loon is hoofddocent aan de Faculteit Diergeneeskunde van de Universiteit Utrecht. Hij geeft leiding aan de anesthesie-teams in de kliniek voor paarden en de kliniek voor gezelschapsdieren. Momenteel is hij bezig met een project speciaal voor Brooke-Egypte: een app waarmee in kaart kan worden gebracht of en zo ja hoe veel pijn een werkpaard of ezeltje heeft. Voor de Brooke-dierenartsen in Egypte is “Doctor Thijs” inmiddels een icoon.

Dr. Thijs van Loon vertelt: “Dieren kunnen niet zeggen hoeveel en waar ze pijn hebben. Bovendien is pijn een subjectieve emotie die door elk individu anders wordt ervaren, wat het meten van pijn extra lastig maakt. Maar door talloze wetenschappelijke studies en tijdens het behandelen van patiënten met pijn hebben we gemerkt dat kennis van gedrag een sleutel tot inzicht is. Door het gedrag van dieren met pijn zo objectief mogelijk in beeld te brengen is het mogelijk om pijn te herkennen, en om er een objectief getal aan te hangen. Dus ondanks het feit dat paarden en ezels hun pijngedrag in de natuur zoveel mogelijk willen maskeren, blijkt het toch mogelijk om bij deze dieren pijn te herkennen, in soort en intensiteit.

In het onderzoek zijn we paarden en ezels met een bekend pijnprobleem (bijvoorbeeld met koliek of een orthopedische aandoening) gaan observeren. Met behulp van samengestelde pijnschalen kijken we naar een scala aan gedragsuitingen en gezichtsuitdrukkingen. Niet alle paarden en ezels zullen alle gedragsuitingen laten zien, maar door breed te observeren, pikken we eigenlijk in vrijwel alle gevallen de dieren met pijn eruit. Bijvoorbeeld bij dieren met een zoolzweer zien we dat het dier probeert het betreffende been niet te belasten. Maar de dieren tonen ook aspecifieke uitingen, zoals verminderde alertheid, verminderde eetlust, veranderde gezichtsuitdrukkingen en ook verhoogde gevoeligheid op aanraking van het betreffende been. En dieren met koliek kunnen heel veel verschillende uitingen hebben, variërend van subtiele signalen zoals kijken naar de buik tot aan het overduidelijke schrapen, rollen, zweten etc. Bij introverte dieren zijn het soms kleine aanwijzingen en veranderingen in de expressie die een aanwijzing kunnen geven dat er iets mis is.

Toen wij met de eerste pijnmetingen bij paarden bezig waren, ontstond het idee van de pijn-app, de Equine Pijn en Welzijns App (EPWA). In 2018 hebben we samen met Stichting Vrienden Diergeneeskunde en Stichting de Paardenkamp in Soest geld ingezameld voor de eerste versie van de EPWA. Vanuit EPWA hebben we toen samen met Brooke Hospital for Animals Nederland en onze belangrijke partner in dit traject Dechra de stap gezet naar de W-EPWA, oftewel de “Working Equids Pain and Welfare App”, waarmee we de vertaalslag naar werkpaarden en ezels hebben gemaakt. Anders dan EPWA is de werkdieren app niet vrij toegankelijk. De app is speciaal ontwikkeld voor de Brooke-dierenartsen en assistenten.

Ik volg Brooke zeer intensief sinds de samenwerking tussen de Faculteit Diergeneeskunde in Utrecht en Brooke Hospital, waarbij drie van onze studenten naar Egypte gingen in het kader van een Tv-serie. Vanaf dat moment hebben we veel bijgedragen, o.a. aan de nascholing voor Egyptische dierenartsen in Nederland. Met de W-EPWA hopen we een grote nieuwe impuls te geven aan onze samenwerking, waar ik bijzonder blij mee en trots op ben. Ik vind Brooke een fantastische organisatie.”

De werking van de pijn-app.
In de app word je als gebruiker meegenomen door het ethogram (een serie aan gedragingen en uitingsvormen van pijn) dat we hebben opgesteld voor verschillende soorten pijnmetingen. Hierbij geeft de app aan waar je op moet letten en hoe je een bepaalde gedraging kunt scoren. Zo observeer je gedurende een bepaalde tijd (5 minuten bij de gedragsobservaties) het paard of de ezel en tik je de gedragingen aan die je ziet. Ook zijn er meerkeuzevragen, waarbij je het best passende gedrag aantikt. Aan het einde van een observatie komt er een pijnscore uit die je kunt bewaren, zodat je kunt monitoren hoe de pijn zich ontwikkelt. Dit kan bijvoorbeeld na een blessure of operatie ook een manier zijn om het herstel te volgen.

Een paar voorbeelden van gezichtsuitdrukkingen die pijn aangeven.
In de ergste graad: bovenste ooglid vormt een driehoek (normaliter ontspannen en een licht boogje); mond staat strak en lippen vormen een rechte lijn, soms met lichte kromming naar boven (normaliter ontspannen en lichte kromming omlaag); het witte oogvlies is zichtbaar (normaliter niet zichtbaar).